Summerschool: AI Geletterdheid & Veiligheid

AI Geletterdheid & Veiligheid. Slim, bewust en veilig omgaan met kunstmatige intelligentie op de werkvloer!

AI is overal. Medewerkers gebruiken tools als ChatGPT, Copilot en andere slimme systemen om sneller te werken, teksten te genereren of analyses te doen. Maar begrijpen ze ook hóe die technologie werkt? Wat de risico’s zijn? En hoe ze AI veilig en verantwoord inzetten?

AI Geletterdheid & Veiligheid is een praktijkgerichte opleiding die medewerkers voorbereidt op het werken met AI in hun dagelijkse praktijk – mét speciale aandacht voor veiligheid, privacy en ethisch bewustzijn. Niet technisch, maar juist begrijpelijk en toepasbaar voor iedereen die werkt in een organisatie die te maken krijgt met digitale transformatie.

Wat is AI-Geletterdheid?

AI-geletterdheid (of Literacy) is het vermogen om kunstmatige intelligentie te begrijpen, ermee te werken en het op een verantwoorde manier toe te passen. Het gaat niet alleen om technische kennis, maar juist om inzicht in:

• Wat AI is en hoe het werkt (denk aan machine learning, algoritmes, neurale netwerken).
• Wat AI wel en niet kan, inclusief de beperkingen en risico’s.
• Hoe AI invloed heeft op werkprocessen, besluitvorming en samenwerking.
• Hoe je AI op een ethisch en transparante manier inzet, met oog voor bias en privacy.

AI-Geletterdheid is géén opleiding tot data scientist, maar bedoeld voor álle medewerkers – van HR en finance tot communicatie, beleid en management – zodat zij voorbereid zijn op een toekomst waarin AI integraal onderdeel is van hun werk.

Waarom AI Geletterdheid & Veiligheid?

Omdat deze training verder gaat dan alleen ‘slim werken met AI’. We maken medewerkers ook bewust van de veiligheids- en integriteitsrisico’s van AI op de werkvloer. Deze extra dimensie is cruciaal in een tijd waarin AI niet alleen een hulpmiddel is, maar ook een potentiële kwetsbaarheid.

De opleiding behandelt onder andere:

• Informatie- en dataveiligheid
  • Wat gebeurt er met je bedrijfsdata als je AI-tools gebruikt?
  • Welke risico’s kleven aan het delen van vertrouwelijke informatie?
  • Hoe herken en voorkom je onbedoelde datalekken via AI?
• Digitale hygiëne en menselijke fouten
  • Waarom AI het makkelijker én riskanter maakt om fouten te maken.
  • Herkennen van misleidende AI-output zoals hallucinaties, bias of deepfakes.
  • Kritisch denken en broncontrole als nieuwe kernvaardigheid.
• Juridische en ethische kaders
  • Wat betekent de AI Act en hoe verhoudt AI zich tot de AVG?
  • Hoe voorkom je onbewuste discriminatie en onethisch gebruik van AI?
  • Welke verantwoordelijkheid heb je als professional of organisatie?
• AI als dreiging: manipulatie, misleiding en fraude
  • Hoe AI wordt ingezet bij phishing, social engineering en identiteitsfraude.
  • Signalen herkennen van AI-gestuurde manipulatie.
  • De rol van medewerkers als eerste verdedigingslinie.

Handelen bij AI-gerelateerde incidenten

Naast herkennen en voorkomen, leren deelnemers ook wat ze moeten doen als er iets misgaat. Denk aan situaties waarin AI-tools onbedoeld gevoelige informatie lekken, medewerkers worden geconfronteerd met verdachte AI-uitvoer of er signalen zijn van manipulatie of fraude.

De training biedt duidelijke richtlijnen voor:

• Veiligstellen van informatie bij (vermoedens van) misbruik of lekken.
• Melden bij de juiste contactpersonen of afdelingen, zoals security officers of functionarissen gegevensbescherming.
• Escalatieprocedures binnen de organisatie: wanneer en hoe je verder opschaalt.
• Bewustzijn over je eigen rol en verantwoordelijkheid als medewerker bij incidentmanagement.

Met deze praktische component ontwikkelen deelnemers niet alleen kennis en bewustzijn, maar ook de vaardigheden om daadkrachtig en zorgvuldig te handelen als de situatie daarom vraagt.

AI-geletterdheid als vereiste – conform EU-beleid

De Europese Unie beschouwt AI-geletterdheid als een essentiële competentie voor de moderne beroepsbevolking. In de aankomende AI Act wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan het belang van bewustwording en opleiding bij het gebruik van AI, zeker binnen risicovolle of datagedreven werkomgevingen.

Organisaties worden aangemoedigd – en in sommige sectoren zelfs verplicht – om medewerkers die werken met of besluiten nemen op basis van AI-systemen adequaat te trainen. AI Geletterdheid en Veiligheid sluit volledig aan bij deze doelstelling en biedt medewerkers de benodigde kennis én handelingsbekwaamheid om AI op een veilige, ethische en professionele manier toe te passen.

Resultaat

Na deze training weten deelnemers:

• Hoe AI werkt en hoe je het verantwoord toepast in je werk.
• Welke risico’s AI met zich meebrengt voor de organisatie.
• Hoe je AI-gedreven fouten, misleiding en datalekken voorkomt.
• Wat hun rol is in het veilig houden van systemen en processen.
• Hoe je AI effectief én ethisch benut.

Praktische informatie

Duur: 1 dag (maatwerk en incompany mogelijk).
Werkvormen: interactieve sessies, realistische voorbeelden, groepsopdrachten.
Voor wie: medewerkers, teamleiders en professionals in publieke en private organisaties.
Voorkennis: niet vereist.
Materiaal: actuele cases, checklists, praktijkvoorbeelden.
Afronding: certificaat van deelname.

Deze opleiding wordt verzorgd door AI-expert Jan Veldsink.