Werken aan een Veilig Schoolklimaat

Werken aan een veilig schoolklimaat

De toenemende onveiligheid op Nederlandse scholen: grensoverschrijdend gedrag, agressie en lastig gedrag.

In Nederland wordt de schoolomgeving steeds vaker geconfronteerd met onveiligheid als gevolg van grensoverschrijdend leerling gedrag, toenemende agressie en problematisch gedrag van zowel leerlingen als hun ouders. Deze ontwikkelingen zetten de leeromgeving onder druk en maken het voor docenten en ander onderwijspersoneel steeds moeilijker om een veilige en productieve sfeer te handhaven.

Een van de meest zorgwekkende trends is de stijging van verbaal en fysiek grensoverschrijdend gedrag door leerlingen. Leraren melden steeds vaker incidenten waarbij zij worden uitgescholden, bedreigd of zelfs fysiek aangevallen. Dit leidt niet alleen tot stress en burn-outklachten onder docenten, maar heeft ook een negatieve invloed op de leerprestaties van andere leerlingen, die zich onveilig voelen in de klas.

Ouders

Daarnaast is er een toenemende agressie vanuit ouders zichtbaar. Waar ouders voorheen vooral in dialoog gingen met docenten en schoolleiding, komt het nu vaker voor dat zij op een dreigende of intimiderende manier hun gelijk proberen te halen. Dit kan variëren van verbale agressie tot juridische dreigementen, wat de professionele autonomie van leraren aantast en de onderwijskwaliteit in gevaar brengt.

Leerlingen

Ook lastig gedrag onder leerlingen neemt toe, wat zich uit in respectloosheid, gebrek aan discipline en het verstoren van lessen. Dit kan deels worden toegeschreven aan maatschappelijke veranderingen, zoals de invloed van sociale media, een afnemend respect voor autoriteit en een steeds complexere thuissituatie van veel leerlingen. Scholen moeten hierdoor steeds vaker ingrijpen met extra gedragsmaatregelen en ondersteuningstrajecten.

Samenwerking

Om deze negatieve spiraal te doorbreken, is een gezamenlijke inspanning nodig van scholen, ouders en beleidsmakers. Er zou meer aandacht moeten zijn voor sociale vaardigheden en gedragsnormen in het curriculum, evenals voor de ondersteuning en bescherming van docenten. Daarnaast kunnen strengere protocollen en sancties voor agressief gedrag bijdragen aan een veiliger onderwijsklimaat.

De school moet een plek zijn waar zowel leerlingen als docenten zich veilig voelen en optimaal kunnen functioneren. Door deze problematiek serieus te nemen en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken, kan de onderwijskwaliteit worden gewaarborgd en een veilige leeromgeving voor iedereen worden gecreëerd

Veiligheid

Van scholen wordt verwacht dat zij een beleid voeren dat gericht is op de veiligheid van leerlingen, de veiligheidsbeleving van leerlingen jaarlijks monitoren en dat er een coördinator is die het beleid voor tegengaan van pesten coördineert en optreedt als aanspreekpunt. Deze wettelijke eisen gelden voor het basisonderwijs, voortgezet en speciaal onderwijs, beroepsonderwijs.

Een school is veilig als de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen en medewerkers niet door handelingen van anderen wordt aangetast. Dat betekent dat er een veilige en positieve sfeer is op school. Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, verbaal en fysiek geweld en andere vormen van ongepast- en grensoverschrijdend gedrag. SPV heeft vanuit haar ervaring een aantal trainingen ontwikkeld die bijdragen aan het verder vergroten van handelen van medewerkers in het onderwijs rond onderwerpen die onveiligheid veroorzaken.

• Omgaan met emotie en agressie
• Weerbaarheid
• Uitvalpreventie
• Orde houden (klassenmanagement)
• Psychologische Ondersteuning en Nazorg (BOT TCO)